«فارسی زدایی» زیر پوستی ترکیه
تاریخ انتشار: ۹ دی ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۴۰۲۸۷۰
چند روز پیش خبردار شدیم چند تابلو از تابلوهای اطراف مزار مولانا جلالالدین بلخی از این محل برچیده شده است. علاوه بر این، طبق شنیدهها ترکیه اقداماتی را در مسیر کمرنگ کردن این نکته که مولانا فارسیزبان بوده در دستور کار قرار داده است که از آن جمله میتوان به انتشار مثنوی به زبانهای ترکی و انگلیسی و فرستادن آن برای سران کشورهای جهان اشاره کرد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
به گزارش ایسنا، دکتر علیرضا قیامتی، استاد زبان و ادب فارسی که بهتازگی از سفر«قونیه»بازگشته است در گفتوگو با خراسان، از دور جدید تلاشهای ترکیه برای مصادره «مولوی» و به حاشیه راندن فارسی سرایی این شاعر پر آوازه میگوید. به گفته قیامتی، تابلوهای منقش به اشعار مولانا که به زبان فارسی است، از اطراف آرامگاه او جمع شده است
چند روز پیش خبردار شدیم چند تابلو از تابلوهای اطراف مزار مولانا جلالالدین بلخی از این محل برچیده شده است. علاوه بر این، طبق شنیدهها ترکیه اقداماتی را در مسیر کمرنگ کردن این نکته که مولانا فارسیزبان بوده در دستور کار قرار داده است که از آن جمله میتوان به انتشار مثنوی به زبانهای ترکی و انگلیسی و فرستادن آن برای سران کشورهای جهان اشاره کرد. مسئله قابلتامل درباره کتابهای مذکور این است که در آنها هیچ اشارهای به ابیات فارسی نشده است. برای آگاهی از صحت این موضوعات، با دکتر علیرضا قیامتی، استاد زبان و ادبیات فارسی که کمتر از یک ماه پیش برای حضور در مراسم عرس مولانا به قونیه دعوت شده بود، گفتوگو کردهایم.
مختصری درباره مراسم عرس مولانا و حضور فارسیزبانان در این مراسم توضیح دهید.
هر سال مراسم ویژهای به مدت ۵ روز به مناسبت عرس (درگذشت) مولانا در روزهای پایانی آذر در قونیه برگزار میشود. به همین مناسبت بنده و تعدادی از پژوهشگران زبان و ادبیات فارسی از سوی «کانون فرهنگ مولانا» و «دانشگاه سلجوقی» به این مراسم دعوت شدیم، اما متاسفانه مهمترین مراسم این نشست رنگوبوی دولتی به خود گرفته بود. چهرههای مسئول ترکیه در این برنامه حضور داشتند و همه این سخنرانیها به زبان ترکی بود و ما هیچ نشانی از موسیقی و سخنرانی به زبان فارسی ندیدیم. البته برنامههای فارسیزبانان در سالنهای جنبی برگزار میشد که بسیار باشکوه و پرمخاطب بود.
نقش ایرانیان حاضر در این مراسم تا چه اندازه محسوس بود؟
بهجرأت میتوان گفت اجرای ٨٠ درصد برنامههای اصلی این مراسم را ایرانیان داخل و خارج از کشور بر عهده داشتند و نقطه کانونی این شور و حال در اطراف میدان آرامگاه مولوی بود. بعد از ایرانیان حاضر در این مراسم، حاضران از کشورهای ترکیه، لیتوانی، آذربایجان و فرانسه نقش پررنگی داشتند. البته فارغ از کشورها و مرزبندیها، باشکوهترین حضور همان حضور عموم مردم از همه کشورها بود. رنگ باختن مرزبندیهای جغرافیایی و زبانی در قالب حلقههای سماع بهصورت خودجوش در اطراف آرامگاه و دو خانقاه نزدیک آرامگاه (متعلق به خاندان مولانا) ازجمله شورانگیزترین این برنامهها بود. هنرمندان و دیگر بازدیدکنندگان زیر پرچم مولانا که همان عشقورزی است در کنار یکدیگر به اجرای برنامه میپرداختند. امسال علاقه مندانی از آمریکا، آفریقا، مراکش، تونس، کره، ژاپن، چین و کشورهای فارسیزبان دورهم جمع شده بودند و این شاعر پارسی گوی نقطه اتصال دلهایی شده بود که در جستوجوی عشق، انسانیت و عرفاناند.
طبق شنیدههای ما، امسال مسئولان ترکیه برخی تابلوها را که روی آن اشعار مولانا به زبان فارسی نوشته شده بود از اطراف آرامگاه این شاعر پارسی گوی جمعآوری کرده بودند. آیا این موضوع واقعیت دارد؟
بله متاسفانه. مردم ترکیه بسیار ایراندوست و فارسی دوست هستند، اما وقتی کار به سیاستهای اجرایی مسئولان ترکیه میرسد، شاهد این قبیل اقدامات هستیم. دولتمردان این کشور تلاش میکنند تا جایی که میتوانند زبان فارسی را نادیده بگیرند. امسال بنده به این موضوع دقت کردم، تابلوی «بشنو این نی چون حکایت میکند» را برداشته بودند و نسبت به سالهای پیش، تعداد اشعار غیرفارسی بیشتر شده بود. البته من بازهم در این موضوع مشکلی نمیبینم اگر قصد و غرضی در این کارها نباشد، اما از سال ٢٠٠٧ که یونسکو مولانا را بهعنوان شاعری عارف معرفی کرد دولت ترکیه خیز بلندی برای انجام این قبیل اقدامات برداشته است. چند سال پیش سه هزار جلد مثنوی و سه هزار جلد دیوان شمس توسط دولت ترکیه منتشر شد که متاسفانه این مثنویها به زبان ترکی - انگلیسی بود (بدون این که اشارهای به فارسیزبان بودن مولانا شده باشد)، دولتمردان ترکیه همه این کتابها را به سران، مسئولان و هنرمندان کشورهای دیگر تقدیم کردند. پشت جلد هم نوشتند؛ مثنوی معنوی مولانا با ترجمه انگلیسی. این جمله مفهوم عمیقی در خود دارد و خوانندگانی را که از اصل ماجرا بیخبرند، دچار این شبهه میکند که مولانا شاعری ترکزبان بوده که به ترکی شعر سروده و حالا این شعرها به زبان انگلیسی ترجمه شده است.
به نظر شما برای مقابله با این اقدامات چه باید کرد؟
من بارها به این راهکار اشاره کردهام که امروز ما به تشکیل یک اتحادیه از سوی کشورهای فارسیزبان نیاز داریم. کشورهای فارسیزبان، ایران را بهعنوان محور این کانون قبول دارند، ولی نکته این جاست که دولتها هم باید این پیشنهاد را بپذیرند، هرچند این احتمال وجود دارد که دولت طالبان و ازبکستان با تشکیل این اتحادیه همراهی نکنند. اگرچه در سالهای پیش، سران چند کشور فارسیزبان با تشکیل این اتحادیه موافقت کرده بودند و قرار بر این شد که مقر این اتحادیه در تهران شروع به فعالیت کند، اما هیچگاه این طرح عملی نشد.
با توجه به مواردی که گفتید، خطر کمرنگ شدن زبان فارسی را در ایران فرهنگی بزرگ تا چه حد جدیتر از گذشته ارزیابی میکنید؟
این سادهانگاری است که ما فکر کنیم زبان فارسی به این راحتیها از بین نمیرود. اگر به گذشته برگردیم میبینیم حدود صد سال پیش، انگلستان زبان فارسی را در هندوستان بهکلی قلعوقمع کرد، بهطوریکه امروز کار بهجایی رسیده که کمتر از یک درصد هندوستانیها به زبان فارسی آشنا هستند. از طرفی در سمرقند و بخارا نیز زبان فارسی روزبهروز در حال کمرنگتر شدن است، امروز در تاشکند نیز زبان فارسی (که حدود نیمقرن پیش بهعنوان زبان دوم مردمش بود) تقریبا فراموش شده و دولت ازبکستان تلاشهای زیادی برای فارسیزدایی در دستور کار قرار داده است. ماجرای فارسی ستیزی طالبان هم که بر هیچکس پوشیده نیست. اینها همه زنگ خطرهایی برای زبان فارسی است.
انتهای پیام
منبع: ایسنا
کلیدواژه: مولوی دولت ترکیه یونسکو قونیه ادب فارسی مثنوی معنوی مولانا دیوان شمس فارسی زبانان رژیم صهیونیستی جنگ غزه شهادت سید رضی موسوی آمريكا زبان فارسی فارسی زبان
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.isna.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایسنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۴۰۲۸۷۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
ایران هراسی در مقابل آموزش زبان فارسی و تبلیغ سفر به ایران
محمد اسدی موحدی رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در ارمنستان در گفتوگو با خبرنگار مهر با اشاره به اینکه باید تلاش کرد تا گردشگران بیشتری به ایران بیایند، گفت: این اتفاق به نفع ایران است. من در کشورهای مختلفی مأموریت داشتهام معتقدم باید تا نخبگان و حتی مردم عادی به هر بهانهای از ایران دیدن کنند. چون دیدن و سفر کردن بهترین راه برای خنثی سازی تبلیغات علیه کشورمان است. برای من جای تعجب است که برخی از مردم در ارمنستان که با آنها اشتراکات فرهنگی زیادی داریم ایران را با کشورهای عقب افتاده مقایسه میکنند.
وی گفت: به تازگی ۷ نفر از بهترین بلاگرهای ارمنی را به ایران فرستادیم و از شهرهای کیش، اصفهان، کاشان و تهران بازدید کردند. در واقع این کارها جزو وظایف وزارت میراث فرهنگی است که باید کمک کند اما این کار را رایزنی و سازمان فرهنگ و ارتباطات انجام میدهد. یکی از وظایف رایزنان باید فعالیت در حوزه گردشگری باشد. ما به وزارت میراث فرهنگی انتقاد داشتیم که با رایزنان و سازمان فرهنگ و ارتباطات آن طور که باید، همراه نیستند. همچنین محتواها در سطح بین المللی نیست. هر چند به تازگی بهتر از قبل شده است.
وی تصریح کرد: رایزنان وظیفه دارند در حوزه گردشگری فعال باشند چه وزارت میراث فرهنگی حمایت کند چه نکند. گردشگری از اولویتهای کاری رایزنان فرهنگی است. من در ۷ ماهی که به ارمنستان آمدهام صد نفر را به ایران فرستادهام تا ایران را بیشتر بشناسند.
وی با بیان اینکه ایران هراسی، شیعه هراسی و اسلام هراسی در برخی از کشورها وجود دارد و یکی از چالشهای ماست گفت: باید تلاش کنیم در هر یک از این اضلاع کار کنیم و ترس و نگرانی که نسبت به ایران وجود دارد را برطرف کنیم. یکی از این کارها، ارتباط با نخبگان و رسانهها و دعوت از علمای اهل تسنن برای شرکت در کنفرانسهای علمی است.
اسدی موحد بیان کرد: رسانه و فضای مجازی تأثیر زیادی در شناخت از ایران دارد. در این زمینه سازمان فرهنگ و ارتباطات پیشرو شده است و پلتفرمهای خوبی را برای مقابله با ایران هراسی طراحی کرده است.
وی تصریح کرد: برخی از کشورها که تلاش میکنند ایران هراسی به وجود بیاورند در تلاش هستند ایران را به عنوان یک مقصد امن گردشگری نشان ندهند. ما وظیفه داریم در این زمینه تلاش کنیم که برعکس آن اتفاق بیفتد. یکی از راههای مبارزه با آن، تبادل دانشجو و گروههای هنری است. فیلمها و تولیدات فرهنگی و هنری به مبازره با ایران هراسی کمک میکند. ایران محتوای خوبی دارد اما نتوانسته به خوبی آن را عرضه کند. در حال حاضر کشورهای دیگر در ارمنستان از طریق فیلمها و سریالها نفوذ فرهنگی قوی کردهاند. در صورتی که تشابهات فرهنگی با ارمنستان ندارند ولی ایران با ارمنستان تشابهات فرهنگی به خصوص درباره سبک زندگی و اصول خانواده داریم ولی نتوانستهایم آن را به خوبی ارائه کنیم.
وی افزود: رفت و آمد نخبگان بین ایران و ارمنستان و دانشگاههای دو کشور زیاد شده است. چندی پیش همایش میراث مکتوب برگزار شد و چند نفر از اساتید ایرانی هم در آن حضور داشتند.
اسدی موحد گفت: ارمنستان کمتر از سه میلیون نفر جمعیت دارد اما این کشور ظرفیت زیادی برای فعالیتهای فرهنگی و علمی دارد. برای من شگفت انگیز است که این کشور آنقدر فضای کار دارد مثلاً معرفی صنایع دستی ایران در ارمنستان ظرفیت بسیار خوبی است. بنابراین باید در این زمینهها بیشتر کار کرد.
این رایزن فرهنگی گفت: قصد داریم هفتههای فرهنگی متعددی در ارمنستان برگزار کنیم. هفته فرهنگی همدان سال گذشته برگزار شد و امسال استانهای خراسان رضوی و آذربایجان شرقی و غربی، کردستان و مازندران هفته فرهنگی برگزار میکنند. هر چه مدیران این استانها بیشتر درخواست کنند و پیگیر باشند ما هم در برگزاری این هفتههای فرهنگی کمک شأن میکنیم.
وی درباره آموزش زبان فارسی در کشور ارمنستان نیز توضیح داد: مسجد کبود ایروان فضای کافی برای برگزاری کلاس دارد، در این کلاسها زبان فارسی آموزش داده میشود. در حال حاضر ۶ کلاس زبان فارسی در چهار سطح ابتدایی متوسطه، پیشرفته و فوق پیشرفته برگزار میشود. اینها فرصتهای فرهنگی خوبی است که در ارمنستان داریم. اینجا کتابخانه ای با ۸ هزار کتاب دارد که محل رجوع نخبگان و محققان است. همچنین در سه دانشگاه کرسی ایران شناسی داریم. قبلاً ۱۷۰۰ دانش آموز زبان فارسی در مدارس ایروان داشتیم که این تعداد در طول ۶ ماه به سه هزار و ۳۰۰ نفر رسیده است. این افراد از کلاس پنجم تا نهم زبان فارسی یاد میگیرند. این فرصت منحصر به فردی است.
وی ادامه داد: در کشورهای دیگر هم آموزش زبان فارسی داریم و افراد این زبان را به دلیل علاقه شأن یاد میگیرند ولی سیستماتیک نیست. اما دولت ارمنستان از دو سال پیش اعلام کرده که مدارس باید زبان سوم را نیز به دانش آموزان تعلیم دهند که یکی از آنها باید زبان کشورهای همسایه باید باشد. این قانون و روابط خوب سیاسی و فرهنگی دو کشور باعث شده آموزش زبان فارسی در ارمنستان گسترش یابد.
وی افزود: ما باید نسخه جدایی در ارمنستان برای آموزش زبان فارسی بپیچیم. نمیتوان همان الگویی که در کشورهای دیگر برای ترویج زبان فارسی وجود دارد در این کشور هم پیاده کرد. باید این آموزشها با توجه به ذائقه دانش آموز ارمنی تدوین شود. بهتر است معلمان و مدیران مدرسههای ارمنی به ایران بیایند چون مدیر هست که تصمیم میگیرد چه زبانی در مدرسه تدریس شود. ایجاد انگیزه در افراد موجب میشود تا برای افزایش ساعت آموزش تلاش کنند.
کد خبر 6096705 فاطمه کریمی